BOGUSŁAWA BODZIOCH-BRYŁA, SPLOTY: PRZEPŁYWY, ARCHITEK(S)TURY, HYBRYDY. POLSKA E-POEZJA W DOBIE PROCESUALNOŚCI I KONWERGENCJI

Bogusława Bodzioch-Bryła, Sploty: Przepływy, architek(s)tury, hybrydy. Polska e-poezja w dobie procesualności i konwergencji, Kraków 2019, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, WAM.

Jak przekonująco dowodzi Autorka, e-poezja zajmuje się kwestiami, którymi zawsze zaabsorbowani byli poeci. Są to zagadnienia dotyczące podmiotu, tożsamości, także […] narodowej czy etnicznej, Obcego i Innego, zagubienia, lęku, miłości, traumy, a nawet kwestii metafizycznych, sfery sacrum, Boga […]. Są to obserwacje istotne dla badaczy i badaczek polskiej e-literatury, którzy do tej pory skupiali się głównie na aspekcie (multi)medialnym i technologicznym, ewentualnie genologicznym, nieco pobieżnie traktując jej tematykę. Zaskakujące jest, na przykład, jak wiele z utworów polskiej e-poezji odnosi się do kwestii religijnych czy metafizycznych. Bogusława Bodzioch-Bryła wybiera do analizy teksty ważne i dokonuje trafnych, świetnych interpretacji […]. Jak zauważa, gra z sacrum stanowi jedną z głównych strategii artystycznych poetów nowomedialnych i często ma to charakter krytyczny, subwersywny czy prześmiewczy. […] Bardzo ciekawym wątkiem jest też zwrócenie uwagi na motywy folkloru, twórczo ożywiane przez e-poetów, czy na lokalne różnice w statusie literatury (druku) i e-literatury.

W takich odkryciach, moim zdaniem, kryje się szczególny walor studium Bogusławy Bodzioch-Bryły. Dokonany przez Nią szeroki przegląd tematyki i podjęcie prób interpretacji całej gamy różnorodnych formalnie utworów e-poetyckich jest ważnym rozpoznaniem, którego do tej pory brakowało.

Dr hab. Katarzyna Bazarnik (Uniwersytet Jagielloński)

 

Dr Bodzioch-Bryła stara się połączyć refleksję nad „nowymi formami tekstów” (e-poezja) z poszukiwaniem takich figur, formuł, metafor, które podkreślałyby specyfikę szczególnego rodzaju związków, jakie zachodzą pomiędzy twórczością e-poetycką a współczesnym światem, gdzie doświadczenie mediatyzacji posiada fundamentalny i nieredukowalny charakter. […] Traktując e-poezję jako swoistą całość, Autorka proponuje nam szereg ujęć przekrojowych, które wydobywają na światło najważniejsze aspekty zjawiska. […] Twórczość cyberpoetów przedstawia się nie tylko jako zjawisko wyraziste i odrębne, lecz przede wszystkim operujące specyficzną logiką artystyczną i estetyką, której elementami okazują się bardziej kolektywny charakter samej twórczości, „wydarzeniowość” poetyckiego e-tekstu i jego odbioru, hybrydyczny status podmiotu, procesualność utworów, które wymagają lektury interaktywnej czy – jak to określa Autorka – ergodycznej itp. Z kart książki […] wyłaniają się nadto zarysy charakterystycznego słownika, swego rodzaju siatki pojęciowej, która z powodzeniem może być wyzyskiwana do kolejnych […] przybliżeń zjawiska.

Publikacja ma wszelkie dane, by dopełnić procesu rozpoznawania poezji cyfrowej przez krytyków i badaczy jako ciekawej i ważnej cząstki współczesnej kultury, co wymaga wypracowania aparatu pojęciowego, który oddawałby jej specyfikę, jednocześnie tworząc podstawę dla subdyscypliny zbudowanej właśnie wokół takiego przedmiotu.

Prof. dr hab. Krzysztof Uniłowski (Uniwersytet Śląski w Katowicach)