PATRYCJA WŁODEK, KRES NIEWINNOŚCI. OBRAZ I UPAMIĘTNIENIE ERY EISENHOWERA W AMERYKAŃSKICH FILMACH I SERIALACH – POMIĘDZY REPREZENTACJĄ, NOSTALGIĄ A KRYTYCZNYM RETRO

Patrycja Włodek, Kres niewinności. Obraz i upamiętnienie ery Eisenhowera w amerykańskich filmach i serialach – pomiędzy reprezentacją, nostalgią a krytycznym retro, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2018.

Książka „Kres niewinności. Obraz i upamiętnienie ery Eisenhowera w amerykańskich filmach i serialach – pomiędzy reprezentacją, nostalgią a krytycznym retro” (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2018) jest wynikiem obserwacji, że jednym z dominujących trendów kultury (także kina i telewizji) w drugiej połowie XX wieku oraz w XXI wieku, przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, jest zwrot ku przeszłości.
Rozważania związane z intensywnym i stałym sięganiem przez twórców filmowych i telewizyjnych do przeszłości oparte zostały na konkretnym, aczkolwiek rozbudowanym przykładzie, jakim jest fenomen obecności, mitologizacji i demitologizacji ery Eisenhowera w kinematografii amerykańskiej lat pięćdziesiątych, osiemdziesiątych oraz w XXI wieku. Problem badawczy poruszony w książce dotyczył nie tylko samej dynamiki uobecniania przeszłości w późniejszych okresach i produktach kultury, ale też mechanizmów upamiętniania decydujących o kształtach filmowych (i kulturowych) reprezentacji.

 

Notki z okładki:

„Kres niewinności” uważam za bardzo dobrą pracę spełniającą akademickie standardy w wymaganych obszarach. Jest ona nowatorska, wskazuje na istotny badawczo problem, charakteryzuje go i opracowuje w sposób zarówno wyczerpujący, jak i interesujący. Jej przygotowanie poprzedzone zostało staranną kwerendą biblioteczną oraz filmową. Wyraźnie widać, że Autorka uwewnętrzniła i przepracowała lektury, umiejętnie balansując odwołanie do dotychczasowych ustaleń badawczych i swoje własne propozycje interpretacyjne (…). Podczas lektury (…) zafrapował mnie pomysł, który legł, jak odnoszę wrażenie, u podstaw napisania tej rozprawy. Jest on nowatorski i innowacyjny. Przy czym ta innowacyjność zasadza się nie tylko na realizacji tematu, ale na zaproponowaniu nowego sposobu podejścia do historii kina. To podejście nie tylko jest w stanie opisać to, co aktualnie się w kinie dzieje (bieżące produkcje), dostarczając narzędzia do analizy trendów panujących we współczesnym kinie (w tym przypadku: amerykańskim). Jednocześnie jednak twórczo wykorzystuje nowe paradygmaty silnie obecne we współczesnej światowej humanistyce – studia nad pamięcią.

 

dr hab. Elżbieta Durys

 

 

Książka Patrycji Włodek jest tekstem imponującym z kilku powodów. Na uwagę zasługuje  bardzo konsekwentne dostrzeganie konstruktywistycznego wymiaru kultury oraz świadomość faktu jej nieuchronnego zapośredniczenia. Dzięki temu czytelnik otrzymuje „gęstą”, złożoną i polifoniczną opowieść ujmującą szereg politycznych i socjologicznych kontekstów obrazów filmowych. Łatwo rozpoznać też oczytanie autorki w amerykańskiej literaturze pięknej, jej nienachalną erudycję objawiającą się nie tylko w inkrustujących poszczególne rozdziały mottach, lecz przede wszystkim w doskonałej orientacji w świecie kultury zza oceanu,  odczuwanej przez czytelnika w książce pisanej przecież w zupełnie innym czasie i miejscu. Wysoka kultura literacka autorki, obok ewidentnego talentu narracyjnego, jawi się też jako czynnik wyjaśniający jej umiejętność snucia zajmującej opowieści. Z kolei kompetencje filmoznawcze Patrycji Włodek pozwalają na prowadzenie analiz stylu filmowego – tam, gdzie jest to niezbędne.

 

dr hab. Marcin Adamczak